Zorg in een vrijwillig kader
Op allerlei gebied kan een beroep op bepaalde zorginstellingen worden gedaan. Het verdient aanbeveling om daar ook tijdig gebruik van te maken als zich bepaalde problemen voordoen. Bij hulpverlening op basis van vrijwilligheid zijn de mogelijkheden het grootst om in onderling overleg te komen tot 'zorg op maat'. De geboden zorg moet het overeengekomen karakter van dienstverlening behouden. Om de gestelde doelen zoveel mogelijk te behalen, moet het zorgaanbod in onderling overleg zo goed mogelijk zijn afgestemd op de hulpvraag. Alleen door een gezamenlijke inzet en een constructieve samenwerking ontstaat een zorgtraject dat uitzicht biedt op effectieve hulpverlening.
Zorg in een verplicht kader
Wanneer zorginstellingen vanuit hun professionaliteit met een eigen beleidsvisie te werk gaan, zal allereerst moeten worden gewerkt aan een draagvlak bij de cliënt. Zodra dit niet of onvoldoende gebeurt, is een aaneenschakeling van problemen en frustraties het gevolg. De mogelijkheid om een zorgproces te ontwikkelen dat resultaatgericht is en effectief ter realisering van de gestelde doelen is uitgesloten.
Een dergelijke situatie treedt al te gemakkelijk op als de hulpverlening, gezien de ernst van de problematiek, moet worden geboden in een voorgeschreven verplicht kader.
Al te gauw dienen zich gevallen aan waarbij mensen in een hulpeloze positie terecht komen als slachtoffers in de beklaagdenbank. Ze hebben nauwelijks of geen verweer tegen de ideologische professionaliteit waarmee zorgverleners zo nodig gewetenloos te werk gaan. Als willoze werktuigen moeten zij hun behandeling, waar mogelijk in naam der wet, slaafs ondergaan. Ze hebben het er immers naar gemaakt. Hun hulpvraag is gereduceerd tot de simpele hartkreet: 'Help! We worden geholpen.
Zorg over de zorg
In toenemende mate wordt verontrusting en zorg over de zorg uitgesproken. En volkomen terecht. Maar de consensus over een goede, verantwoorde zorganalyse ontbreekt ten enen male. Wie op dit gebied geen vreemdeling is, weet dat het bestaande zorgstelsel weliswaar geleidelijk, maar niettemin volledig ontmanteld moet worden.
Kenmerkend voor het zorgstelsel is het feit dat een praktisch autonome zorgketen is ontstaan, waarin een professionele elite de diverse organisaties naar wens bedient om in zorg te voorzien naar eigen ideologische opvattingen. Vergelijkbaar met de politiek is hier een elitair functionerende zorgcultuur ontstaan. Zolang deze bestuurlijke zorgcultuur er primair op is gericht om zichzelf in stand te houden, zal een sturend financieel beheer slechts op ondergeschikte punten kunnen bijsturen. Alleen door financieel beleid kan slechts paal en perk worden gesteld aan allerlei inhoudelijke beleidsinvulling.